Choroba zwyrodnieniowa stawów – najważniejsze informacje

Dolegliwości bólowe towarzyszą nam na co dzień dosyć często. Nie rzadko wiążą się one z różnego rodzaju pochodzeniem. Często spotykanym schorzeniem, które dotyka pacjentów są różnego typu zwyrodnienia. Choroba zwyrodnieniowa ujawnia się już w 2 i 3 dekadzie życia , a w wieku powyżej 60 lat występuje u około 60% osób. Na rozwój choroby zwyrodnieniowej istotny wpływ mają liczne czynniki.

Kto choruje na zwyrodnienie stawów?

Choroba zwyrodnieniowa stawów (artroza), należy do najczęściej występujących chorób przewlekłych. Dotyczy głównie seniorów (cierpi na nią 80% populacji po 75 roku życia), ale współcześnie – ze względu na rozmaite czynniki środowiskowe – do rzadkości nie należy zwyrodnienie stawów w młodym wieku (nawet już w czwartej dekadzie życia). W populacji starszych osób jest główną przyczyną dolegliwości bólowych ograniczenia sprawności, a tym samym – aktywności. Zmian zwyrodnieniowych w stawach nie można wycofać. Można jednak powstrzymać postęp artrozy i podnieść komfort życia zmagających się z nią pacjentów.

Czym jest zwyrodnienie stawu?

Zmiany zwyrodnieniowe stawów oznaczają uszkodzenie ich tkanek – przede wszystkim chrząstki stawowej, a z biegiem czasu także innych, okolicznych struktur. Bezpośrednią przyczyną artrozy są zaburzenia w zakresie ilości i jakości chrząstki stawowej. Odpowiada ona za amortyzowanie ruchów stawu i przesuwanie nim po powierzchni stawowej. W przebiegu choroby zwyrodnieniowej chrząstka staje się cieńsza i traci swoją elastyczność, a tym samym przestaje dobrze pełnić swoją funkcję. Konsekwencją są zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kości pod chrząstką stawową, torebki stawowej, więzadeł, ścięgien, mięśni. Zmianom towarzyszy miejscowy stan zapalny, który może prowadzić do powstania wysięku w stawie.

Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów

Spowodowane przez zwyrodnienie stawu objawy występują miejscowo. W objętym chorobą obszarze pojawiają się:

• ból,
• sztywność,
• trzeszczenie przy ruchu,
• obrzęk,
• ocieplenie,
• tkliwość,
• zniekształcenie obrysów,
• ograniczenie ruchomości,
• niestabilność.

Powyższe objawy artrozy dotyczą najczęściej stawów kolanowych, biodrowych, stawów palców rąk, stawów szyjnego i lędźwiowego odcinka kręgosłupa. Zmiany mogą jednak wystąpić w każdym stawie, np. barkowym. Choroba zwyrodnieniowa przebiega zwykle z zajęciem jednego lub kilku stawów, rzadziej zdarzają się zwyrodnienia wielostawowe.

Przyczyny choroby zwyrodnieniowej stawów

W zależności od przyczyny zwyrodnienia stawów mówi się o artrozie pierwotnej lub wtórnej. Przyczyn pierwotnej choroby zwyrodnieniowej nie można jednoznacznie zidentyfikować. Częstość jej występowania wzrasta w populacji wraz z wiekiem. Artroza wtórna zaś to taka, która została wywołana innymi chorobami w obrębie stawu, np. urazem, infekcją, wrodzonymi wadami budowy. Wtórne zwyrodnienie stawów rozwinąć się może także w przebiegu niektórych chorób ogólnoustrojowych, np. cukrzycy albo niedoczynności tarczycy.

Czynnikami, które sprzyjają chorobie zwyrodnieniowej stawów, są:

• nadwaga i otyłość,
• siedzący tryb życia,
• przeciążenia spowodowane np. pracą w wymuszonej pozycji, uprawianiem sportu.

Ryzyko wystąpienia artrozy wzrasta z wiekiem. Częściej niż mężczyzn dotyczy ono kobiet, zwłaszcza po menopauzie.

Rodzaje zwyrodnień stawów

Zespół bolesnego barku

Pierwszym z rodzajów zwyrodnień jest zespół bolesnego barku. Objawia się on miejscowym bólem w okolicy stawu barkowego, który połączony jest z ograniczeniem zniesieniem ruchomości w stawie. Głównymi przyczynami bolesnego barku są: zapalenia ścięgien stożka rotatorów, zmiany w ścięgnie mięśnia dwugłowego, czy też choroba stawu barkowo – obojczykowego lub ramiennego.

Zapalenie ścięgien stożka rotatorów

Zapalenie ścięgien stożka rotatorów bardzo często objawia się nasilającym się bólem przy unoszeniu ramion. Może też występować promieniujący ból po zewnętrznej stronie barku szczególnie w nocy. Objawami zapalenia mięśnia ścięgna dwugłowego są między innymi: przeciążenia, urazy, bolesność ścięgna.

Jak odbywa się badanie barku?

Na początku następuje dokładna obserwacja od przodu, tyłu, boku, oraz z pozycji ustawienia szyi. Później następuje badanie palpacyjne stawu barkowo – obojczykowego oraz stawu ramiennego. Kolejnym etapem badania jest badanie jaki jest zakres ruchomości stawu ramiennego i stożka rotatorów. Dodatkowe badania jakie mogą zostać przeprowadzone to RTG i Rezonans magnetyczny

Jakie można zastosować leczenie przy zespole bolesnego barku?

Głównie wykonujemy terapię manualną barku, całej obręczy oraz żeber i kręgosłupa. Dodatkowo po ustaniu bólu pacjent wykonuje ćwiczenia automobilizacji stawu w celu przyspieszenia odzyskania pełnej ruchomości.

Czy możliwe jest leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów?

Całkowite wyleczenie artrozy, rozumiane jako przywrócenie chrząstce stawowej prawidłowego stanu, jest obecnie niemożliwe, choć trwają badania w tym kierunku. Choroba ma charakter postępujący, ale można znosić jej dotkliwe objawy, a nawet spowolnić jej rozwój.

Jak zatrzymać zwyrodnienie stawów?

Postępowanie choroby można zahamować przede wszystkim poprzez zmianę stylu życia – utrzymywanie prawidłowej masy ciała, zdrowej diety, umiarkowanej (by nie narażać stawów na przeciążenia i urazy) aktywności ruchowej. Niezwykle pomocne jest wykonywanie indywidualnie dobranych ćwiczeń zwiększających zakres ruchu w stawie i wzmacniających otaczające go struktury.

Fizjoterapia przy zwyrodnieniach stawów

Leczenie w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów zależy od wielu czynników – stopnia zaawansowania zmian, towarzyszących im dolegliwości, ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Celem zwiększenia zakresu sprawności chorego i podniesienia komfortu jego życia można zastosować:

• leczenie farmakologiczne,
• fizykoterapię,
• zaopatrzenie ortopedyczne,
• leczenie chirurgiczne (od niewielkich zabiegów artroskopowych po endoprotezoplastykę).

Niezwykle pomocna w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów jest fizjoterapia. W Werakso stosujemy terapię manualną i akupunkturę. Pozwalają one na szybkie zniesienie dolegliwości bólowych i zwiększenie zakresu ruchu w chorym stawie. Przede wszystkim jednak te metody fizjoterapii służą stymulacji fizjologicznych procesów autoregeneracji.