System Briana Mulligana z Nowej Zelandii jest specjalistyczną metodą diagnostyczno- terapeutyczną mobilizacji stawowej połączonej z ruchem. Brian Mulligan opracował, a następnie opublikował zasady stosowania takich technik jak NAG’s, SNAG oraz mobilizacje tzw. MWM. Są to techniki działające bezpośrednio na stawy, a pośrednio na układ nerwowo-mięśniowy. Skuteczność terapii manualnej Briana Mulligana (znanej też jako Mulligan Concept) została potwierdzona licznymi badaniami naukowymi.
Na czym polega terapia manualna Briana Mulligana?
Nowatorskie podejście jego konceptu polega m.in. na połączeniu ruchu biernego wykonywanego przez terapeutę i ruchu czynnego wykonywanego przez pacjenta.
Praktyczne zastosowanie koncepcji Briana Mulligana daje terapeutom manualnym wiedzę i doskonałe narzędzie do pracy z pacjentami z dysfunkcją w obrębie stawów obwodowych i z chorobą krążka międzykręgowego. Metodę Mulligana można też wykorzystać w leczeniu dolegliwości wynikających z wad postawy (np. zawrotów głowy) czy urazów w obrębie kręgosłupa. Techniki terapeutyczne połączone z ruchem dają możliwość stosowania ich u pacjentów przebywających na oddziałach szpitalnych, jak i leczonych w trybie ambulatoryjnym.
Atutem koncepcji Mulligana jest bezbolesność wykonywania terapii, co zapewnia komfort i bezpieczeństwo zarówno pacjenta jak i terapeuty, oraz stosowanie pozycji obciążenia ciężarem ciała bez uzyskiwania chwilowego obciążenia, co zwykle łagodzi objawy i występuje w innych metodach manualnych. Pacjent nie jest biernie poddawany terapii, lecz aktywnie w niej uczestniczy.
Założenia koncepcji Mulligana
Podstawowym założeniem metody Mulligana jest zaangażowanie pacjenta w fizjoterapię, czyli mobilizacje z udziałem jego ruchu. Ponadto wśród kluczowych zasad tej koncepcji wymienia się takie, jak:
- całkowita bezbolesność podczas stosowania technik manualnych,
- funkcjonalne obciążenie powierzchni stawowych siłą grawitacji,
- łączenie ruchu biernego, mobilizacyjnego w płaszczyźnie powierzchni stawowych z czynnym ruchem kątowym w tym samym stawie,
- stosowanie docisku na końcu zakresu bezbolesnego ruchu,
- wykonanie odpowiedniej liczby powtórzeń wyżej wymienionej procedury terapeutycznej,
- natychmiastowa poprawa zakresu ruchu w zakres ruchu w stawie poddawanym terapii
- opracowanie indywidualnie dobranych ćwiczeń, które pacjent wykonuje w domu.
Zasady terapii Mulligana wyrażają dwa skrótowce: PILL i CROCKS.
PILL odnosi się do sformułowań:
- pain free (zabieg bez bólu),
- instant result (natychmiastowy rezultat),
- long lasting (długotrwała poprawa).
Z kolei CROCKS to akronim takich słów, jak:
- contraindications (przeciwwskazania) – oznacza konieczność wykluczenia przeciwwskazań przed zabiegiem,
- repititions (powtórzenia) – wskazuje na rosnącą liczbę powtórzeń danej techniki podczas kolejnych sesji
- overpressure (końcowy docisk) – dotyczy bezbolesnego docisku na koniec danej manipulacji,
- communication (komunikacja) – oznacza dobrą komunikację pomiędzy pacjentem a terapeutą,
- knowledge (wiedza) – odnosi się do wysokich kompetencji, jakie powinien mieć terapeuta,
- sustain, sense, slow, skills… (przedłużony, z wyczuciem, powolny, umiejętny) – wyraża cechy, jakie powinny mieć wykonywane podczas zabiegu ruchy.
Najważniejsze techniki terapii Mulligana
Metoda Mulligana obejmuje ponad 150 technik. Ich nazwy określają lokalizację zastosowania danej techniki oraz sposób jej wykonania. Technikami stosowanymi w odniesieniu do stawów kręgosłupa są NAG i SNAG.
NAG to skrót od angielskiej nazwy Natural Apophyseal Glides oznaczającej naturalny ślizg oscylacyjny. Technikę tę stosuje się na kręgosłupie w obrębie odcinków szyjnego, piersiowego i lędźwiowego. Ruchy oscylacyjne wykonuje się w stawach międzywyrostkowych, od połowy, do końca zakresu ruchu. Zabieg przeprowadza się w pozycji siedzącej, bez udziału aktywnego ruchu pacjenta. Techniki NAG’s służą zwiększeniu zakresu ruchu w obrębie poszczególnych stawów kręgosłupa i zmniejszeniu towarzyszącego im bólu.
Z kolei SNAG (Sustained Natural Apophyseal Glides) to przedłużone naturalne ślizgi oscylacyjne. Wykorzystuje się ją do mobilizacji stawów w odcinku szyjnym kręgosłupa, z udziałem czynnego ruchu pacjenta. Techniki SNAG z powodzeniem wykorzystywać można w samodzielnych ćwiczeniach.
W przypadku stawów obwodowych (czyli w obrębie kończyn) stosuje się techniki MWM – od angielskiej nazwy Mobilisation With Movements, która oznacza mobilizację stawu połączoną z ruchem. Pracy terapeuty zawsze towarzyszy w tym przypadku czynny udział pacjenta. Rodzaj ruchu dobierany jest w zależności od charakteru schorzenia i potrzeb pacjenta (np. ruch z obciążeniem lub bez obciążenia). W każdym przypadku zabieg mają przynieść natychmiastową ulgę w bólu i poprawę zakresu ruchu.
Jeśli techniki terapii Mulligana powodują ból i nie przynoszą spodziewanego efektu, świadczy to o nieprawidłowym jej zastosowaniu, np. wyborze niewłaściwego kierunku ruchu. Wówczas należy zmienić jego parametry na takie, które spełnią założenia PILL i CROCKS.