PNF jako koncepcja powstała w 1946 r. w Kalifornii dzięki współpracy neurofizjologa dr Hermana Kabata i fizjoterapeutki Maggie Knott. Jest przykładem neurofizjologicznego kompleksowego systemu oddziaływania terapeutycznego opartego na najnowszych osiągnięciach nauk medycznych, którego istotę zawarto w nazwie: proprioceptywne (dotyczące receptorów ciała) nerwowo-mięśniowe torowanie (ułatwianie) ruchu.
Wykorzystanie torowania nerwowo-mięśniowego PNF
Z powodzeniem stosuje się ją w: neurologii, ortopedii, pediatrii, chorobach nerwowo- mięśniowych, wadach postawy czy skoliozach. Wykorzystując PNF w leczeniu skolioz terapeuta na podstawie analizy skrzywienia i doboru odpowiednich wzorców ruchowych uzyskuje korekcję kręgosłupa w przestrzeni w trzech płaszczyznach.
Po wyuczeniu odpowiednich pojedynczych wzorców ruchowych przechodzi się do ćwiczeń z wykorzystaniem łańcuchów zamkniętych tj. ćwiczenia kilku wzorców kończyn początkowo w pozycjach niskich, stopniowo przechodząc do wysokich.
Głównym celem w terapii skolioz metodą PNF jest uwzględnienie problemu funkcjonalnego pacjenta. Dla dzieci ze skoliozą tym problemem może być garb żebrowy, konieczność noszenia gorsetu ograniczającego codzienną aktywność ruchową lub występujące w dużych skoliozach bóle kręgosłupa, bóle głowy, osłabienie lub nawet omdlenia. Jednym z elementów terapii jest praca domowa wykonywana codziennie z pomocą rodziców lub taśmy do ćwiczeń Thera Band.
Propriocepcja – czyli czucie głębokie. Mechanoreceptory (receptory rozmieszczone w mięśniach, ścięgnach, torebkach stawowych, reagujące na ruch), oraz receptory znajdujące się w narządzie wzroku i narządzie równowagi, przesyłają sygnały do ośrodków w mózgu i rdzeniu przedłużonym, dając podstawę świadomego określenia ułożenia stawu w przestrzeni. Na skutek informacji zwrotnej do efektora, zarówno świadomej jak i odruchowej, możliwe jest wykonanie ruchu lub stabilizacji stawu. Mechanizm ten ulega rozregulowaniu w miarę upływy lat, ale także na skutek urazu (szczególnie w przypadku uszkodzenia mięśnia, więzadła, torebki stawowej). Odtworzenie prawidłowego czucia głębokiego jest jednym z celów rehabilitacji ruchowej. Można to uzyskać stosując odpowiednie ćwiczenia ruchowe. Odtworzenie czucia głębokiego jest jednym z elementów profilaktyki przeciw urazowej.
Korzyści z pracy w koncepcji PNF:
- jest to metoda przyjazna dla pacjenta – oparta na bezbolesnej pracy, wykorzystującej silne odcinki ciała i umiejętności chorego do ułatwiania reedukacji utraconych funkcji,
- wysoki poziom bezpieczeństwa terapii wynikający z integracji zabiegu z diagnostyką, Możliwość pracy z chorym na każdym poziomie dysfunkcji – zabezpieczenie terapią wszelkich funkcji od ruchowych do wegetatywnych,
- wysoki poziom edukacji pacjenta, oparty na współuczestnictwie w planowaniu terapii oraz kontynuacji ćwiczeń w formie programu domowego,
- duża efektywność prowadzonej terapii, wynikająca z dokładnej analizy problemu i ukierunkowanych oddziaływań.
Zastosowanie PNF:
- dysfunkcje funkcjonalne kręgosłupa i narządu ruchu,
- udary,
- SM ( stwardnienie rozsiane),
- MPD,
- skoliozy o różnej etiologii,
- pourazowe porażenia,
- choroby nerwowo mięśniowe.