Skolioza- jej objawy przyczyny i leczenie

Wady postawy to spora zmora dzisiejszych czasów. Jedną z nich jest właśnie skolioza. Leczenie wad postawy to dość żmudny i długi proces, który wymaga wielkiego zaangażowania od pacjenta. Ważne jest też zachowanie konsekwencji w leczeniu, bo tylko to może przynieść efekty.

Co to jest skolioza?

Skolioza to trójwymiarowa deformacja kręgosłupa, diagnozowana gdy kąt skrzywienia wynosi ponad 10 stopni (mierzony metodą diagnostyczną Cobba). Przy skoliozie dochodzi do zaburzeń w aż trzech płaszczyznach – czołowej, strzałkowej oraz poziomej. Właśnie dlatego obserwować można przypadki skrzywienia nie tylko bocznego, ale również asymetrie pomiędzy lewą i prawą stroną oraz rotacje kręgów.

Jakie są objawy skoliozy?

Skolioza to schorzenie utożsamiane przede wszystkim z bocznym skrzywieniem kręgosłupa. Jednak temu podstawowemu objawowi towarzyszą także inne zmiany. Osoba ze skoliozą ma nieprawidłową postawę ciała, zarówno w pozycji stojącej jak i siedzącej. Zaobserwować można u niej nierówną wysokość ramion, wystające łopatki, zniekształcenie obrysu pleców, a nawet pozorną różnicę w długości nóg.

Bardzo częste objawy skoliozy to nawracające, pogłębiające się dolegliwości bólowe – nie tylko w różnych odcinkach kręgosłupa. Osoba z takim schorzeniem może doświadczać nerwobólów międzyżebrowych, opasujących bólów brzucha, rwy kulszowej, a nawet bólów głowy. Dodatkowo u chorego wystąpić mogą zaburzenia funkcji chodu.

Skolioza – przyczyny

Powstawanie tego typu schorzeń wynika w głównej mierze z rozwoju cywilizacyjnego, czyli mniejszej sprawności, odporności oraz słabszego zdrowia młodych pokoleń. Przyczyny powstania bocznego skrzywienia kręgosłupa mogą być różne – zarówno wrodzone jak i nabyte. Istnieje wiele podziałów oraz rodzajów skolioz, które klasyfikuje się w zależności od momentu powstawania zmian, przyczyn, charakteru choroby oraz stopnia zmian. Często oprócz skoliozy występują też inne dolegliwości, takie jak zaburzenia czucia i równowagi, zaburzenia w produkcji płytek krwi i kolagenu. Istnieje pewna tendencja skoliozy pośród osób regularnie trenujących bieganie.

Rodzaje skoliozy kręgosłupa

W podziale skoliozy ze względu na wiek wyróżnia się:

• skoliozę wczesnodziecięcą – powstałą do 3 roku życia,
• skoliozę dziecięcą – między 3 a 10 rokiem życia dziecka,
• skoliozę młodzieńczą – powstaje w okresie dojrzewania; oraz
• skoliozę dorosłych.

Wyróżnia się także podział ze względu na przyczyny prowokujące zaburzenia:

• skolioza wrodzona – występuje w częstotliwości 1/10 000 urodzeń,
• skolioza nerwowo-mięśniowa – przyczyną takiej skoliozy może być dystrofia mięśniowa, porażenie mózgowe i rozszczep kręgosłupa,
• skolioza pochodzenia mięśniowego,
• skolioza kostna,
• skolioza kostno-nerwowo-mięśniowa oraz
• skolioza idiopatyczna – niewiadomego pochodzenia, to aż 80% wszystkich diagnoz skolioz, występują najczęściej podczas szybkiego wzrostu kości u dzieci i młodzieży.

Diagnostyka skoliozy kręgosłupa

Szybkie zdiagnozowanie skoliozy znacznie zwiększa szanse na przeprowadzenie skutecznej terapii. Dla tego ważne jest szczegółowe badanie już we wczesnym etapie. Podstawowym testem, który stosuje się na badanym pacjencie jest test Adamsa. Polega on na swobodnym wykonaniu skłonu w przód. Podczas tego testu możliwe jest stwierdzenie istniejących asymetrii oraz rotacji w obrębie tułowia. Jednak badanie to ma wartość diagnostyczną tylko w przypadku istotnych zmian. W początkowej fazie skrzywienia (do 10°) w badaniu nie stwierdza się nieprawidłowości.

By móc zdiagnozować skrzywienie w jego wczesnym etapie wykonuje się szereg innych testów, które oceniają symetrię ciała w obrębie barków czy miednicy. W badaniu istotne jest zwrócenie uwagi na klatkę piersiową, krzywizny kręgosłupa, ruchomość w obrębie odcinka lędźwiowego i piersiowego i również rotacje tułowia.

By potwierdzić diagnozę zaleca się wykonanie zdjęcia radiologicznego kręgosłupa (RTG), które obrazuje wiele istotnych czynników pozwalających stwierdzić stopień zaawansowania skrzywienia.

Cechą charakterystyczną skolioz jest duża różnorodność, która dotyczy stopnia zmian, tempa narastania oraz wieku pacjenta.

Metody leczenia skoliozy kręgosłupa

Metoda leczenia jest dobierana indywidualnie, aby w jak najbardziej skuteczny sposób leczyć schorzenie. Skoliozy nie przekraczające 10 stopni przez wielu lekarzy nie są uznawane za skrzywienia kręgosłupa i nie są one leczone. Zalecana jest jednak obserwacja takiego pacjenta, zwłaszcza jeśli jest to osoba młoda. U takich właśnie osób ryzyko narastania zmian jest duże.

Niewielkie skoliozy leczy się poprzez specjalistyczne ćwiczenia, które dobierane są indywidualnie. Zaś jeśli jest to skolioza o większym stopniu skrzywienia prócz ćwiczeń stosuje się także gorsetowanie. Tą metodę stosuje się głównie u dzieci i młodzieży, których kręgosłupy są plastyczne i podatne na narastanie zmian. Jednocześnie jednak stosunkowo łatwo poddają się korekcie. Dlatego odpowiednio wcześnie wdrożona rehabilitacja skoliozy u dzieci przynosi bardzo dobre rezultaty.

Kręgosłup musi nam służyć przez całe nasze życie, warto więc jest dbać o zachowanie dobrej jego kondycji. Należy pamiętać o utrzymywaniu prawidłowej postawy ciała zarówno podczas chodu, jak i siedzenia.

Czego unikać przy skoliozie kręgosłupa?

Jak w przypadku każdego schorzenia, przy skoliozie istotna jest profilaktyka, która pozwala powstrzymać postęp choroby i ograniczyć związane z nią dolegliwości. Osoby z bocznym skrzywieniem kręgosłupa powinny unikać:

• pracy fizycznej w wymuszonej pozycji lub z dużym obciążeniem,
• długotrwałej pracy przy biurku,
• sportów siłowych, wytrzymałościowych (powodują zmęczenie mięśni i osłabienie stabilizacji kręgosłupa)
• sportów z asymetryczną aktywnością, takich jak tenis, golf czy hokej.

Osoby ze skoliozą nie powinny spać na miękkim podłożu. Prawidłowe to twardy, równy materac (nie może to być np. rozkładana kanapa). Zalecane jest spanie na wznak. Dopuszczalna jest także pozycja na boku, ale tylko z wykorzystaniem dość twardej poduszki zapewniającej  odpowiednie podparcie głowy.

Leczenie skoliozy – Szczecin

W Werakso zajmujemy się rehabilitacją pacjentów z wadami postawy. Opieramy się na indywidualnym podejściu, badamy postawę ciała w każdej płaszczyźnie oraz dobieramy terapię i odpowiednie ćwiczenia korygujące skoliozę.

Podstawą naszych działań jest dokładna, bazująca na nowoczesnych metodach i pomiarach diagnostyka. Przy doborze metod leczenia uwzględniamy zarówno stan miejscowy, jak i schorzenia towarzyszące. Zbieramy też dokładny wywiad dotyczący trybu życia pacjenta. Metody i zakres rehabilitacji dobieramy indywidualnie. Rehabilitacja skoliozy u dorosłych obejmować może np.:

• masaż leczniczy,
• terapię metodą PNF,
• osteopatię parietalną,
• akupunkturę.

Możemy też zalecić wykonywanie ćwiczeń usprawniających, regularne (choć nie wyczynowe) uprawianie sportu rozwijającego ogólną sprawność i siłę mięśni (np. pływanie). Nasi pacjenci mogą liczyć na stały monitoring efektów rehabilitacji i modyfikację jej planu w zależności od potrzeb.