Reaktywne zapalenie stawów – na czym to polega

Czym jest ten typ zapalenia stawów? To jałowe zapalenie błony maziowej stawów podczas którego w tkankach stawowych znajduje się obcy antygen. Ci u których doszło do zakażenia stawów w następstwie urazu są leczeni na oddziałach ortopedii i chirurgii. Podczas zapalenia może występować gorączka reumatyczna, czyli ostry proces zapalny występujący głównie w stawach i sercu.

Reaktywne zapalenie stawów, czyli Zespół Reitera

Typową zmianą w gorączce reumatycznej są guzki Aschoffa. Powstają one w tkance łącznej, w sąsiedztwie naczyń, przechodząc 4 kolejne fazy rozwoju. Guzki te najczęściej można znaleźć w sercu, stawach, skórze, płucach i nerkach.

Gorączka reumatyczna jest chorobą wieku dziecięcego i tylko wyjątkowo występuje u osób dorosłych.

Początek choroby jest zwykle dość ostry, a objawy występują po upływie 1-2 tygodni od zakażenia paciorkowcem górnych dróg oddechowych. W tym czasie mogą pojawić się objawy zwiastunowe, czyli stany podgorączkowe, osłabienie, utrata łaknienia, zmniejszenie masy ciała.

Zapalenie stawów występuje u ok. 85% chorych i charakteryzuje się ono nagłym bólem, zaczerwienieniem, obrzękiem i wysiękiem w dużych stawach – szczególnie kolanowych, skokowych, barkowych i nadgarstkowych.

Chory powinien leżeć w łóżku, dopóki nie ustąpią objawy ostrego procesu zapalnego: gorączka, przyspieszenie czynności serca, zmiany zapalne w stawach, przyspieszone opadanie krwinek. Okres ten trwa zwykle 4-6 tygodni. Podstawowym lekiem w gorączce reumatycznej są salicylany.

Reaktywne zapalenie stawów – objawy

Zespół Reitera może objawiać się na różne sposoby. Najważniejszy jest jednak ból i obrzęk stawów. Warto wiedzieć, że reaktywne zapalenie jest niesymetryczne, co oznacza, że może do niego dochodzić tylko w jednej kończynie. Dolegliwości mogą jednak dokuczać także w tak nieoczywistych częściach ciała, jak pośladki czy stopy.

Choroba rozwija się w kilka tygodni po infekcji, a w jej trakcie dominują takie objawy jak:

• wysypka na skórze;
• obrzęki stawów;
• obrzęki palców;
• zapalenie spojówek;
• kłopoty z oddawaniem moczu;
• sztywność stawów skokowych czy kolanowych;
• owrzodzenia jamy ustnej.

Jak dochodzi do Zespołu Reitera?

Jeśli chodzi o reaktywne zapalenie stawów, przyczyny leżą często w przebytej infekcji w obszarze układu pokarmowego czy moczowego. Z chorobą często wiąże się obecność patogenów, takich jak:

• yershinia,
• shigella,
• chlamydia, 
• salmonella,
• campylobacter.

Co istotne, reaktywne zapalenie stawów nie należy do chorób zakaźnych.

Leczenie reaktywnego zapalenia stawów – jak przebiega?

Jeśli dojdzie do infekcji, objawy reaktywnego zapalenia stawów można skutecznie łagodzić np.: 

• antybiotykiem;
• niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi;
• kortykosteroidami.

Bardzo ważną funkcję spełnia tutaj również fizjoterapia. Odpowiednio dobrane ćwiczenia skutecznie wzmacniają siłę mięśni i elastyczność stawów. W przypadku Zespołu Reitera fizjoterapia uwzględnia:

• kinezyterapię, 
• fizykoterapię,
• balneoterapię. 

Nie ma możliwości doboru uniwersalnego zestawu ćwiczeń, ponieważ schorzenie to wiąże się z dużą ilością nieprzewidywalnych remisji.

Kinezyterapia przy reaktywnym zapaleniu stawów

Kluczem do podtrzymania sprawności i wydolności organizmu przy dobrym stanie zdrowia jest w tym przypadku aktywność fizyczna. Fizjoterapeuta dobiera ćwiczenia indywidualnie do każdego pacjenta, a żadne z nich nie powinno wywoływać przesadnego zmęczenia. Celem tych działań jest m.in. zwiększenie siły mięśniowej mięśni osłabionych, działanie przeciwbólowe czy zmniejszanie uczucia sztywności stawów.

Częstą praktyką są ćwiczenia mięśni dna miednicy, dzięki którym można zniwelować kłopoty z nietrzymaniem moczu. W przypadku Zespołu Reitera kinezyterapia przewiduje ćwiczenia:

• wykorzystujące proprioceptywne torowanie,
• czynne wolne, 
• czynno-bierne,
• czynne z oporem. 

Fizykoterapia i balneoterapia na RZS

Na początku choroby stosuje się zabiegi krioterapii, które zmniejszają ból i działają przeciwzapalnie. Inne pomocne zabiegi fizykalne to:

• laseroterapia,
• naświetlania,
• wykorzystanie pola magnetycznego,
• elektrolecznictwo.

Rehabilitacja spełnia bardzo istotną funkcję w procesie leczenia. Umożliwia bowiem usprawnienie, poprawę i zachowanie poprawnej kondycji układu ruchu.